Fishbone Diagram

Introductie Fishbone Diagram

De Fishbone Diagram (of oorzaak en gevolg diagram) wordt gebruikt om de oorzaak van een probleem te visualiseren, zodat het probleem effectiever opgelost kan worden.

Het wordt ook wel het cause-and-effects diagram genoemd of het Ishikawa-diagram, genoemd naar de uitvinder Kaoru Ishikawa. Professor Kaoru Ishikawa bedacht in de jaren zestig de oorzaak- en gevolganalyse, waarna in 1990 de techniek in zijn boek werd gepubliceerd met de titel; “Introduction to Quality Control”.

Oorspronkelijk is het diagram ontwikkelt als hulpmiddel voor kwaliteitscontroles. Vandaag de dag wordt het ook gebruikt voor productontwikkeling, het vinden van de hoofdoorzaak van een probleem, het vinden van knelpunten in processen en geeft het inzicht in waarom een proces niet werkt.

Ook is het diagram erg handig wanneer er weinig kwantitatieve gegevens beschikbaar zijn. Omdat alle mogelijke oorzaken van een probleem gevisualiseerd worden, wordt de kern sneller inzichtelijk gemaakt voor het team en biedt het ook de mogelijkheid om effectiever in te spelen op de oorzaak.

Het diagram vraagt van het team om te analyseren, samen te werken en te prioriteren totdat de hoofdoorzaak gevonden is.    

Een lege fishbone diagram met 6 subproblemen
Een lege fishbone diagram met ruimte voor 6 subproblemen

Sidenote: gebruik de Fishbone diagram in combinatie met de 5 Why’s methode om dieper te graven in het probleem en om mogelijke nieuwe oorzaken te achterhalen.

Template

Executing the Method

  • Stap 1: Probleem definiëren

    Schrijf eerst het probleem op en leg uit hoe en waar het zich voordoet, geef daar ook een verklaring aan. Om het probleem op de juiste manier te definiëren kan de CATWOE richtlijn daarbij helpen. CATWOE helpt om het probleem vanuit het perspectief te bekijken van Customers, Actors in the process, the Transformation process, the overall World view, the process Owner and Environmental constraints.

  • Stap 2: Fishbone invullen

    Gebruik een vel papier waarop de fishbone uitgetekend kan worden (zie template) of gebruik het diagram uit het template. Schrijf het probleem aan de rechterkant van het papier, het hoofd van de vis, op. De ruggengraat van de vis wordt gebruikt om ideeën te ontwikkelen en om elementen uit het probleem te visualiseren.

  • Stap 3: Factoren identificeren

    Om het probleem te begrijpen moeten alle factoren die deel uitmaken van het probleem geïdentificeerd worden. Brainstorm over alle mogelijke factoren die van invloed kunnen zijn op de situatie. Denk hierbij aan gebruikers, personen, methoden, materialen, marketing etc. Categoriseer deze factoren en schrijf deze stuk voor stuk in de ruggengraat van de vis op, waarbij elke ‘graat’ staat voor één categorie. Probeer maximaal tien categorieën te maken.

  • Stap 4: Oorzaken achterhalen

    Brainstorm per factor over de mogelijke oorzaken van het probleem die te maken hebben met de categorie. Dit worden de ‘botten’ van de vis en dienen als basis voor het achterhalen van de oorzaak van het probleem. Schrijf alle mogelijke oorzaken per categorie in de ‘botten’ op.

  • Stap 5: Diagram analyseren

    Wanneer alle mogelijke oorzaken per categorie opgeschreven zijn is het tijd om het diagram te analyseren. Alle mogelijk oorzaken van het probleem zijn inzichtelijk gemaakt. Analyseer welke meest waarschijnlijke oorzaak het probleem veroorzaakt. Mogelijk kan naar de meest waarschijnlijke oorzaak verder onderzoek worden gedaan.

Necessities